Klokkenluidersregeling verplicht per 24 januari 2023
Sinds 2019 is er een nieuwe Europese richtlijn die klokkenluiders beter zal beschermen. Daarom is ook de Nederlandse Wet Huis voor klokkenluiders aangepast naar de ‘Wet bescherming klokkenluiders’. Volgens deze wet is iedere organisatie met vijftig werknemers of meer wettelijk verplicht om een interne meldregeling te hebben, de zogenoemde klokkenluidersregeling.
De belangrijkste wijzingen in de wet zijn:
- Een werkgever met minstens 50 werknemers was al verplicht om een interne meldprocedure voor misstanden in te richten, maar onder de nieuwe wet is het begrip ‘werknemers’ verruimd. Hieronder vallen nu onder andere ook zelfstandigen, vrijwilligers, stagiairs, sollicitanten, aandeelhouders en leveranciers.
- Bij voorkeur meldt een melder de misstand eerst intern. Op die manier kan jouw organisatie de misstand het snelst aanpakken. Aan de interne meldprocedure worden nu strengere eisen gesteld. Zo moet een werkgever vastleggen hoe de interne meldprocedure eruit ziet, daarnaast moet de werkgever binnen zeven dagen na een melding een ontvangstbevestiging afgeven aan de melder èn binnen drie maanden de melder informeren over de eventuele opvolging van zijn melding.
- Ook geldt een registratieplicht voor de organisatie. Melders mogen hun vermeende misstand onder de nieuwe wet ook mondeling melden. Ook deze meldingen moet de werkgever registreren.
- De melder kan voortaan ook anoniem melden. Daarbij is het niet meer verplicht om eerst intern een melding te doen. Een melder kan direct terecht bij een autoriteit die bevoegd is om de melding in behandeling te nemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Huis voor klokkenluiders.
Ten aanzien van de bescherming van de melder zijn er ook aanpassingen gedaan:
- In de wet is nu duidelijker opgenomen welke handelingen als benadeling worden gezien. Zoals bijvoorbeeld ontslag of schorsing, maar ook intimidatie of pesterijen.
- Ook is nu vastgelegd dat je een melder tijdens en na de behandeling van een melding van een vermoeden van een misstand niet mag benadelen. Ditzelfde geldt wanneer een melder overgaat tot openbaarmaking van een vermoeden van een misstand.
- De bewijslast bij vermeende benadeling na een melding ligt bij de werkgever en niet meer bij de melder. De werkgever moet hierdoor bewijzen dat de benadeling geen verband houdt met de melding.
- Er mag geen zwijgverbod meer worden opgenomen voor melders.
- Meldingen moeten door de werkgever geregistreerd worden in een nog in te richten register.
De wet is op 18 februari 2023 in werking getreden. Een aantal onderdelen van de wet treedt later in werking. Dit zijn de bepalingen over de wijze van anoniem kunnen melden bij de werkgever en de sanctie- en handhavingsmogelijkheid van het Huis voor klokkenluiders. Werkgevers in de private sector met minder dan 250 medewerkers hoeven pas vanaf 17 december 2023 aan de nieuwe regels te voldoen.
Wil je meer informatie over de interne meldprocedure voor misstanden? Neem dan contact met ons op voor aanvullend advies.
